پیشنهاد به رئیسجمهور: با جلب حمایت رهبری بودجههای عجیب و غریب برخی دستگاهها را حذف کنید
روزنامه اعتماد نوشت: در حال حاضر دولت فرصت و اجبار مغتنمی برای کوچک کردن خود و جلوگیری از اسراف و تبذیر دراختیار دارد که از اهم محورهای اصلاحی است. کار تاریخی که آقای پزشکیان میتواند انجام دهد جلب حمایت رهبری برای جراحی این سرطان اقتصادی و وارد شدن در این میدان حیاتی است. کاری که استقبال مردمی به دنبال دارد و ثمراتش همیشگی خواهد بود.
«ضروری و تاریخیتر از رفع تحریمها !» عنوان یادداشت جعفر گلابی برای روزنامه اعتماد است که در آن آمده؛ برخی بر این نظرند که به واسطه اساسی بودن مشکلات کشور لاجرم راهحلها هم باید اساسی باشند و اصلاحات سطحی در حوزههای مختلف نهایتا مثل مسکن عمل میکنند و ماهیت درمانی ندارند.
بر همین مبنا طیفی از تحلیلگران و منتقدان دولت معتقدند که ناترازیها در حوزههای آب یا بنزین یا برق و گاز و ناترازیهای دیگر مشکلات اصلی نیستند و حل آنها بدون رفع مشکلات اساسی در داخل و روابط خارجی ممکن و پایدار نیست. آنها به آقای پزشکیان توصیه میکنند که اگر توانش را دارد به اصلاحات ساختاری بپردازد و وقت خود را در امور مورد اشاره تلف نکند. در این رابطه یکی از مهمترین موضوعات مورد اتکا منتقدان دولت وجود تحریمهاست، تحریمهایی که نفس اقتصاد کشور را به شماره انداخته است و بدون برطرف کردن آنها تلاشها برای رفع ناترازیها را ناموفق نشان میدهد. البته روشن است که تحریمها فشار بسیار زیادی را متوجه اقتصاد و معیشت مردم میکند و لازم است که با اصلاح اساسی در روابط خارجی اگر امکان داشته باشد آنها را مرتفع کرد ولی باید توجه داشت که به یک معنا حتی در صورت رفع تحریمها و تشنجزدایی از روابط خارجی بازهم ما در حوزههای مختلف کم میآوریم و فقط با تزریق دلارهای نفتی مسکنی به اقتصاد کشور تزریق میکنیم. صاحبنظران به خوبی میدانند که در رژیم گذشته با جمعیت ۳۵ میلیونی روزانه ۶ میلیون بشکه نفت صادر میشد و هیچ تحریمی هم در کار نبود ولی همان زمان با اینکه بسیاری از روستاها برق نداشتند قطعی گسترده و ممتد برق در شهرها واقع میشد. در دولتهای نهم و دهم که قیمت نفت به بیش از صد دلار رسید و هنوز آثار تحریمهای اکتسابی ظاهر نشده بود یک پولپاشی تاریخی صورت گرفت و نشان داد که دستگاههای دولتی در غیاب یک مدیریت متعهد و آشنا با عیبهای تاریخی اقتصاد تا چه حد مستعد آسانخوری بدون بهرهدهی هستند! به عبارت صریحتر با وجود آزاردهندگی شدید تحریمها ریشه بسیاری از مشکلات را باید در جای دیگری جستوجو کرد.
آقای رییسجمهور چند روز پیش در اصفهان اظهار داشت؛ اگر ما فقط ۱۰درصد در مصرف انرژی و سوخت صرفهجویی کنیم، همانند این است که روزانه ۸۰۰ هزار بشکه نفت و گاز صرفهجویی کردهایم.
حکایت تلخ این است که ما در بدترین شرایط اقتصادی نمیتوانیم حتی در اندازه ۱۰درصد از مصارف خود در بخش انرژی را کاهش دهیم! مسلما در حوزههای دیگر هم شاهد همین روند هستیم که آقای پزشکیان مکررا به آن پرداخته است. روشن است که اقتصاد دولتی و حجم عظیم تشکیلات اداری در هر شرایطی در اوج و در اقل درآمدهای نفتی ثروت کشور را میبلعد. میلتون فریدمن، اقتصاددان برجسته قول مشهوری دارد که؛ اگر مدیریت یک بیابان شنزار را به بخش دولتی واگذار کنید، بعد از پنج سال با کمبود شن مواجه میشوید! واقعیت آن است که در کشور ما علاوه بر معضل اساسی دولتی بودن اقتصاد با انواع ارتزاقها از بودجه عمومی مواجه هستیم که توجیه اقتصادی و حتی معنوی ندارند و ذینفعان این خاصه بخشیها در صورت قطع بودجههایشان تا ایجاد بحران برای دولت پیش میروند! انواع شرکتها و سازمانهای دولتی و عمومی در انضباط مالی و درک شرایط خطیر کشور صدای هیچ زنگ خطری را نمیشنوند و تابع دستورات و سیاستهای انقباضی نیستند. اگر دولت اختیار و اراده قاطعی برای کاهش هزینههای عمومی داشته باشد و با شجاعت وارد میدان انضباط مالی شود به راحتی میتواند تاثیر تحریمها را به حداقل برساند و زندگی مردم را هم به خوبی اداره کند. به تعبیر دیگر مشکل بزرگی که از زمان ورود درآمدهای نفتی به بودجه عمومی بسیار بیشتر شد و همواره و در هر شرایطی با خود بحرانهای بزرگ به همراه داشته است ریخت و پاشهای گسترده و ولخرجی نهادینه شده دستگاههای دولتی و حکومتی است. فرض کنیم همین فردا همه تحریمها لغو شوند، نتیجه چه خواهد شد؟
البته گشایشی گذرا در اقتصاد به وجود میآید ولی با همین ناکارآمدیهای دولتی فنر توقعات رها میشود و بازهم برای چند صباح دیگر چشم باز میکنیم و میبینیم که ۷۰۰ میلیارد دلار خرج شده درحالی که نه سرمایهگذاری صورت گرفته، نه اشتغال قابلتوجهی ایجاد شده و نه تولید کشور رونق گرفته است! اگرحیاتی است که روزی کل حاکمیت و دولت و جامعه بر اثر فشارهای مالی توان درک کامل ضرورت انضباط مالی را پیدا کند امروز است. نگاهی به مصارف عجیب و غریب از اختصاص بودجه برای مسلمان کردن ژاپنیها تا واردات اقلام آرایشی تا برگزاری بلاانقطاع سمینارها و کنفرانسها و نشستهای پرهزینه تا سفرهای خارجی شهرداران و مدیران دولتی نشان میدهد که ما قدر پول و ثروت خود را نمیدانیم و فرصت و فشار تحریمها هم نتوانسته است آگاهی و اخلاق مقتصد برایمان خلق کند. یکی از ضروریترین وجوه اصلاحات در همین معنا تعریف میشود و متقاضیان اصلاح لازم است که بر آن هم پابفشارند و این تصور را ایجاد نکنند که با رفع تحریمها بدون واقعگرایی جسورانه یک شبه همه مشکلاتمان حل خواهد شد. در حال حاضر دولت فرصت و اجبار مغتنمی برای کوچک کردن خود و جلوگیری از اسراف و تبذیر دراختیار دارد که از اهم محورهای اصلاحی است. کار تاریخی که آقای پزشکیان میتواند انجام دهد جلب حمایت رهبری برای جراحی این سرطان اقتصادی و وارد شدن در این میدان حیاتی است. کاری که استقبال مردمی به دنبال دارد و ثمراتش همیشگی خواهد بود.